Council of Trosle [909 CE], Cap. 11

Council of Trosle [909 CE], Cap. 11

Source: PL 132:704-705

Capitulum XI.

Inter caetera quoque admonitionis nostrae officia videtur nobis illud satis necessarium esse, quatenus nefanda cohibeantur periuria, non solum quae alicuius factionis fiunt commento, vel fallendi aliosque decipiendi studio, sed et ea quae ex ipsa prava consuetudine iam veluti inolita pene per singula admittuntur verba ab eis quibus aeque falsa constat iurare ut vera. Cum, si forte propter eos, qui pigri sunt ad credendum, neque moventur ad fidem verbi, qui et in hoc graviter delinquunt, quod sibi loquentes iurare cogunt, necesse fuerit proferre iusiurandum, hos comites habere debeat iusiurandum, veritatem, iudicium, et iustitiam, dicente Domino per prophetam Ieremiam: « Et iurabis, vivit Dominus, in veritate, et in iudicio, et in iustitia (Ier. IV) . » Si enim ista defuerint, nequaquam erit iuramentum, sed periurium. Et vetus quidem lex iurare concessit, peierare prohibuit: « Non assumes, inquit, nomen Domini Dei tui in vanum: nec enim insontem habebit Dominus eum, qui assumpserit nomen Domini Dei sui frustra (Exod. X) . » Quo mandato altius intellecto, dum sciamus nobis praecipi, ne Christum Dei Patris Filium existimemus esse creaturam, dicentes eum simplicem hominem, et honore divinitatis privantes: ad simplicem tamen sensum, ille nomen Dei sui in vanum assumit, qui in qualibet frivola re, et in dolo iurans proximo suo, aliquando in causa non necessaria, vel in verbo otioso, nomen sanctum eius in tali vanitate assumere non pavescit. In Novo autem Testamento ipse Dominus dicit: « Audistis, quia dictum est antiquis: Non periurabis. Ego autem dico vobis, non iurare omnino (Matth. V) , » etc. Ergo evangelica veritas non recipit iuramentum, cum omnis sermo fidelis pro iureiurando sit. Sunt quoque multi qui assidue faciunt iurare, sed et non timent periurare per Deum et omnes sanctos: quidam per corpora sanctorum, per animam vel suam, vel matris aut patris, aut alicuius chari sui, parvipendentes suae ipsius animae, suorumque salutem: quidam per totum iurant mundum, contemnentes illud Dominicum praeceptum: « Nolite iurare, neque per coelum, neque per terram (Ibidem) , » etc. ; qui enim iurat in coelo, iurat in throno Dei, et in eo qui sedet super eum. Qui vult ergo cavere crimen periurii, non teneat usum iurandi, dicente Scriptura: « Iurationi non assuescat os tuum. (Eccli. XXIX) ; » et item: « Vir multum iurans replebitur iniquitate, et non discedet a domo illius plaga (Ibid.) . » Inde Isidorus episcopus dicit (lib. II Sentent., cap. 31) : « Sicut mentiri non potest qui non loquitur, sic periurare non poterit, qui iurare non appetit. Nunquam ergo iuret, qui peccare timet. » Quid vero de his dicendum est, qui, ut alios fallant, mentiuntur, vel quacunque verborum arte se potius quam alium decipiendo periurant. Dominus namque, qui testis est conscientiae, ita hoc accipit, sicut ille cui iuratur intelligit. Unde sanctus Augustinus ait: Periuri non sunt, qui verbis non servatis, illud quod ab eis, cum iurarent, exspectatum est, impleverunt: et periuri sunt, qui etiam servatis verbis, exspectationem eorum quibus iuratum est decipiunt. Hi miseri heu quantis rei tenentur criminibus, praevaricatores totius sacrae legis veteris et novae proditi, quia loquuntur mendacium, quia assumunt nomen Dei sui in vanum, quia proximum dolo capiunt, insuper et periurant. Tales, nisi condignam egerint poenitentiam adhuc in vivis corporibus mortuas gestare videntur miseras animas. Qua de re a Christianis quoque regibus de sacramentis leviter non iurandis ita statutum est libro V, capite 349 (197): « Volumus ut sacramenta cito non fiant: sed unusquisque iudex prius causam veraciter cognoscat, ut eum veritas latere non possit, ne facile ad sacramentum veniant. » Item de periuriis cavendis, ex lib. V, cap. 276: « Praecipimus, ut periuria caveantur, nec admittantur testes ad sacramentum antequam discutiantur. » Et infra: « Si quis convictus fuerit periurii, perdat manum, aut redimat. » Itaque cum propter cavendum periurium necesse sit, si forte contigerit servare iusiurandum: illud tamen volumus omnibus esse notum, quoddam iuramentum nullo modo a Christianis observandum: videlicet quo malum aliquod incaute, vel etiam scienter, iurando promittitur, velut si quispiam adulterae perpetuam cum ea permanendi fidem polliceatur; aut, si quis, ne ad pacem redeat, vel ut aliquod flagitium committat, se sacramento constrinxerit. Tolerabilius est denique, non implere sacramentum, quam in illud quod male spopondit permanere, vel quod decrevit perficere flagitium. Et ne forte quis dicat, aut periurium a nobis suaderi, aut hoc nullum vel parvum esse putetur: quid de talibus Ilerdense statuat concilium capite 74 commemoretur: « Qui sacramento se obligaverit, ut litigans cum quolibet ad pacem nullo modo redeat, pro periurio uno anno a communione corporis et sanguinis Domini segregetur, reatum suum eleemosynis et fletibus, et quantis potuerit ieiuniis absolvat. Ad charitatem vero, quae operit multitudinem peccatorum, celeriter venire festinet. »