ΛΟΓΟΣ
ΞΓ: Περὶ
τοῦ μὴ ὀμνύειν.
Περὶ
τοῦ μὴ ὀμνύειν, ὁ μὲν παλαιὸς νόμος, ἅτε δὴ νηπίοις νομοθετῶν, ἐντέλλεται, μὴ ἀκαίρως,
μηδὲ ἐπὶ δόλῳ τῷ πλησίῳ ὀμνύειν. Ἡμῖν δὲ ὁ Κύριος ἡμῶν καὶ Σωτὴρ ἐντέλλεται,
μήτε ὅλως ὀμόσαι, μήτε εὐκαίρως, μήτε ἀκαίρως. «Ἤτω γὰρ, φησὶν, ἐν ὑμῖν τὸ, ναὶ,
ναὶ, καὶ τὸ, οὒ, οὔ. Τὸ δὲ περισσεῦον, ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.» Καὶ τῷ πρώτῳ, φησὶν,
λαῷ ὡς σκληροτραχήλῳ ἐνετειλάμην, «Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους
σου·» ὡς σκληροκαρδίοις καὶ ἀπειθοῦσίν μοι. Ὑμῖν δὲ τοῖς πιστεύ σασιν εἰς ἐμὲ,
οἷς δέδωκα ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς ἀναγεγεννημένοις ἐκ τοῦ ἁγίου
Πνεύματος, παρακελεύομαι μήποτε ὅλως ὀμόσαι τὸν οἱονδήποτε μικρὸν ἢ μέγαν ὅρκον,
ἵνα δειχθῇ τὸ διάφορον τῶν νόθων καὶ τῶν γνησίων μου τέκνων. Αἰδεσθῶμεν οὖν, ἀγαπητοὶ,
τὸν οὕτως τιμήσαντα ἡμᾶς Δεσπότην καὶ Πατέρα, καὶ μετὰ παντὸς φόβου ὡς δοῦλοι
γνήσιοι φυλάξωμεν τὴν ἐντολὴν αὐτοῦ τοῦ μηδ’ ὅλως ὀμνύειν· μήποτε καὶ περὶ ἡμῶν
εἴπῃ, «Υἱοὺς ἐγέννησα καὶ ὕψωσα, αὐτοὶ δέ με ἠθέτησαν.» Καὶ, «Υἱοὶ ἀλλότριοι ἐψεύσαντό
μοι.» Μὴ οὖν γενώμεθα ἰταμοὶ καὶ καταφρονηταὶ τῆς ἐντολῆς τοῦ Δεσπότου ἡμῶν. Τὰ
γὰρ χωρὶς ὅρκου γενόμενα ἣ λεγόμενα, εὐπειθέστερά ἐστιν τοῖς ἀνθρώποις, καὶ τῷ
Θεῷ εὐάρεστα. Καλῶς οὖν ἡ Σοφία διαγγέλλει, «Ὄρκῳ μὴ ἐθίσῃς τὸ στόμα σου, καὶ ὀνομασίᾳ
τοῦ ἁγίου μὴ συνεθίσῃς. Ὁ γὰρ ὀμνύων οὐ μὴ καθαρισθῇ ἀπὸ ἁμαρτίας.» Καὶ πάλιν,
«Ἀνὴρ πολύορκος πλησθήσεται ἀνομίας, καὶ οὐκ ἀποστήσεται ἀπ’ αὐτοῦ μάστιξ.» Ἀλλὰ
καὶ ἡ λαλιὰ τοῦ πολυόρκου οὐ μόνον τρίχας ἀνορθοῖ, ἀλλὰ καὶ ἀκοαῖς πολεμία. Φησὶν
δὲ καὶ ὁ νόμος, «Οὐκ ὀμεῖσθε τὸ ὄνομά μου ἐπὶ ἀδίκῳ.» Καὶ ὁ προφήτης Ζαχαρίας,
«Ὅρκον ψευδῆ μὴ ἀγαπᾶτε· τὴν ἀλήθειαν δὲ, καὶ τὴν εἰρήνην ἀγαπᾶτε.» Λέγει δὲ καὶ
ὁ Ὠσηὲ, «Καὶ μὴ ὀμνύετε ζῶντα Κύριον.» Ὁ δὲ Μιχαίας, «Καὶ ἔσομαι, φησὶν, μάρτυς
ταχὺς ἐπὶ τοὺς ὀμνύοντας τῷ ὀνόματί μου.» Ἐπιστέλλει δὲ καὶ ὁ Ἰάκωβος, λέγων,
«Πρὸ πάντων, ἀδελφοὶ, μὴ ὀμνύετε, μήτε τὸν οὐρανὸν, μήτε τὴν γῆν, μήτε τινὰ ἄλλον
ὅρκον· ἤτω δὲ ὑμῶν τὸ, ναὶ, ναὶ, καὶ τὸ, οὒ, οὔ· ἵνα μὴ εἰς ὑπόκρισιν πέσητε.» Ὡσαύτως
καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν καὶ Σωτὴρ, «Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, μὴ ὀμόσαι ὅλως, μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ,
ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ Θεοῦ, μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ ἐστιν·
μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν ἁγία τοῦ μεγάλου Βασιλέως· μήτε ἐν τῇ
κεφαλῇ σου ὀμόσεις, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν, ἢ μέλαιναν, ποιῆσαι· ἤτω
δὲ ὑμῶν τὸ, ναὶ, ναὶ, καὶ τὸ, οὒ, οὔ. Τὸ δὲ περισσὸν τούτων, ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.»
Τῷ δὲ Χριστῷ πρέπει δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
|
Homilia
LXIII: Non
esse iurandum.
Iam quod jurandum no
sit. Et quidem vetus illa lex, quasi sua sanciret decretal pusionibus, qui
necdum essent per aetatem sanctioris disciplinae capaces, tantum illud cavet,
ut nequis per intempestivam occasionem, neu per dolum iuret proximo suo; nobis
autem nostrae omnium vindex salutis Dominus Dicit, omnino ut ne iuremus. Ait
enim: “Sit sermo vester, est est, non non, quod autem abundantius est, a malo
est.” Ac si diceret, illi populo priori callisae admodum cervices ac praedurae,
mandavi sic: “Non peierabis, reddes autem Domino iuramenta tua:” populo nempe
illi cui cor usque adeo occalluerat, ut contumax semper fuerit nec credulous verbis
meis. Vos autem qui fidem quae in me est, nihil gravatim estis complexi, quibus
et dedi potestatem filios Dei fieri, regeneratis iam ex Spiritu sancto: vos,
inquam, adhortor, omnino ut ne iuretis [nisi illae adsint comites: veritas,
iudicium et iustitia], ut vel hoc discerniculo et insigni declaretur, qui
degeneres sint quive legitimi mei filii. Revereamur, dilectissimi, eum qui nos
tanto dignatus honore est, Dominum dico, et ipsius Patrem. Sed et omni cum
timore, tanquam ingenui ac veraces servi hoc eius verbum sedulo observemus, ut
ne iuremus omnino: ne quando in nos illud intorqueat: “Filios genui et exaltavi,
ipsi autem spreverunt me.” Et: “Filii alieni mentiti sunt mihi.” Ne, quaeso, Adversus
sermonem hunc Dominicum temere quidquam qut per contemptum admittamus. Etenim
quae a nobis vel fiunt vel dicuntur citra iuramenti accessionem, fidem multo
qpud homines maiorem impetrant, suntque Deo longe gratiora. Recte igitur
denuntiat Sapientia: “Iuramento non assuefacias os tuum et nomini sancto ne
assuescas; qui enim per assuetudinem iurat, nunquam pugabitura peccato.”
Rursum: “Vir ulum iurans, implebitur ignominia, et non recedet ab eo flagellum.”
Sed vel sola locutio viri iuramentis assneti, non solum capillos surrigit, verum
autes insuper infense et pugnaciter vellicate adientium. Lex quoque dicit: “Non
iures per nomen meum in re iniusta.” Propheta autem Zacharias: “Iuramentum
mendax ne diligite.” Dicit et Osee: “ Et ero testis velox Adversus eos qui iurant
in nominee meo mendaciter.” Dicet et Iacobus per epistolam: “Ante omnia,
fratres, nolite iurare, neque per coelum, neque per terram, neque aliud
qoudcunque iuramentum: sit autem sermo vester, est est, non non, ut non sub
iudicio decidatis.” Concinit his et Dominus ac Salvator: Ego autem dico vobis:
Nolite iurare omnino, neque per coelum, quia sedes Dei est; neque per terram,
quia scabellum pedum ipsius est; neque per Hierosolymam, quia civitas est Regis
magni; et ne per caput tuum iuraveris, quia non potes unum capillum album
facere aut nigrum: sit autem sermo vester, est est, non non: quod autem his
abundantius est, a malo est.” Deo nostro Gloria in saecula. Amen.
|
No comments:
Post a Comment